Een eeuw van verschil

Franse uniformen tot 1915

Tussen het begin en het eind van de Eerste Wereldoorlog zit een periode van ruim vier jaar maar deze periode markeert een eeuw van verschil. Zo ontdeed het Franse leger zich in deze periode van de al te zichtbare (en dus levensgevaarlijke) pantalons rouges die de soldaten van Napoleon ook al hadden gedragen. De Engelse officieren verruilden hun formele rijlaarzen en tuniek voor de minder herkenbare battledress en de Duitsers zetten hun Pickelhauben af en hun groene kolenkithelmen op.

Pruisische Pickelhaube

 Het zijn evenzovele tekenen van het feit dat de oorlog voorgoed veranderd was van een min of meer persoonlijke strijd tussen herkenbare legers en individuen in een massastrijd tussen onherkenbare groepen soldaten die elkaar met massavernietigings-middelen degraderen tot kanonnenvlees.

En die veranderingen beperkten zich absoluut niet tot de frontlijn. Na de oorlog droegen de vrouwen korte rokken en hadden ze kort haar en stemrecht. De banen die ze tijdens de oorlog hadden, raakten ze na die tijd vaak weer kwijt aan de terugkerende mannen. Maar niet allemaal. Alleen al in Frankrijk kwamen 1,3 miljoen mannen nooit terug. In Groot-Brittannie was dat bijna 1 miljoen en in Duitsland 1,8 miljoen. In totaal eiste de Eerste Wereldoorlog minstens 10 miljoen doden op het slagveld. Wat minder bekend is, maar minstens zo dramatisch is dat de griepepidemie die na de oorlog Europa teisterde, nog eens 10 miljoen slachtoffers eiste.

De oorlog, die met zoveel euforie was begonnen door de verschillende strijdende partijen, bracht verwoesting op een nog nooit eerder geziene schaal. Europa zou nooit meer hetzelfde zijn. En nu, ruim honderd jaar na dato, zijn in het verminkte landschap van Vlaanderen en Noord-Frankrijk nog steeds de wonden zichtbaar die toen zijn geslagen.