Dag 9c - 2 juni, Varennes-en-Argonne
Het scheelde zo'n honderd meter en een half uur, dan waren ze in veiligheid geweest. Die middag waren ze vertrokken uit Parijs. In een kleine koets zaten de twee gouvernantes van de kinderen. In de grote berliner die daarna kwam, zat koning Louis xvi en zijn vrouw Antoinette met twee van hun kinderen en twee lakeien die dienden als lijfwacht.
De afgelopen maanden was de situatie totaal uit de hand gelopen. Na zijn autoritaire voorvaderen die het land als hun persoonlijk eigendom beschouwden, had de zachtmoedige Louis xvi geprobeerd een aantal maatregelen door te voeren waarvan het volk zou profiteren. Het mocht niet baten: hij werd tegengewerkt door de adel en de hogere geestelijkheid die hun privileges dreigden te verliezen en de republikeinen die vonden dat hij niet ver genoeg ging. Een bloedige revolutie dreigde.
Op 21 juni 1791 werd de situatie onhoudbaar. Parijs dreigde te vallen. De koning vluchtte onder een valse naam de stad uit richting de Oostenrijkse Nederlanden waar zijn vrouw vandaan kwam. Om half drie waren ze vertrokken en rond elf uur 's avonds kwamen ze aan in Varennes waar verse paarden op hen wachtten.
Wat ze echter niet wisten, was dat ze bij het vorige relais van de paarden herkend waren en ze nu achtervolgd werden. Wat ze ook niet wisten, was dat de paarden in Varennes op een andere plek stonden dan was afgesproken: bij het hotel du Grand Monarque.
Verwarring volgde en hun achtervolgers bereikten, net als de koning en zijn gevolg, het slapende Varennes. De achtervolgers maakten een hoop herrie en kregen een paar burgers zo ver dat ze de brug barricadeerden. Een paar wrakke karren, wat tafels en stoelen, dat was alles wat nodig was om de machtige koning van Frankrijk ten val te brengen.
Louis xvi en zijn gevolg werd gearresteerd en gevankelijk naar Parijs teruggebracht. Anderhalf jaar later werd hij als ambteloos burger onder de naam Louis Capet terechtgesteld. Hij was 39 jaar en de enige Franse koning die ooit geëxecuteerd werd. Ook zijn vrouw, Antoinette, verloor haar leven onder de hakbijl.
Het zal een schrale troost voor beiden geweest zijn dat le docteur Guillotin een paar jaar daarvoor zijn executieapparaat zo geperfectioneerd had dat, zo pretendeerde hij, de terechtgestelden snel en pijnloos aan hun eind kwamen...
Ik schrijf dit stukje in het café naast de brug over de l'Aire waar op die fatale midzomernacht 1791 zoveel mis ging voor een zachtmoedig mens die in een koninklijke wieg geboren was. Bizar!
Overigens kwam na Louis xvi de dictatuur van Robespierre die weer werd afgelost door een oorlogszuchtige korporaal genaamd Napoleon. Of Frankrijk nou echt beter af was zonder z'n koning??
Geen opmerkingen:
Een reactie posten