Dag 10 - woensdag 3 juni; Varennes-en-Argonne, rustdag; in de omgeving gefietst 21 km, totaal 631 km.
Vandaag was het de perfecte gelegenheid voor een rustdag: ik ben over de helft van de route en in Argonne, de streek waar ik nu ben, is veel meer gebeurd tijdens la Grande Guerre dan ik gister heb gezien. De routemaker heeft hier niet voor niks een extra rondje ingelast voor de liefhebbers.
Argonne lijkt qua landschap wel wat op de Ardennen: pittige heuvels met diepe dagen en veel bossen. Logisch dus dat de oorlog in 1915 hier al heel gauw ontaardde in een stellingenoorlog.
Zowel de Duitsers als de Fransen hanteerden hetzelfde systeem: vooraan een loopgraaf van waaruit vuurcontact met de vijand was. Daarachter een loopgraaf van waaruit de versterkingen met mannen en materieel kwamen en daarachter een derde, grotere loopgraaf waarin de reservetroepen lagen, de medische staf, de communicatie enz.
Alle loopgraven waren met elkaar verbonden door verbindingsloopgraven of tunnels. Noch de loopgraven noch de tunnels waren recht om te voorkomen dat er doorheen geschoten kon worden. En in alle loopgraven stond water waardoor de soldaten altijd natte voeten hadden. Dysenterie en longontstekingen kwamen veel voor.
Er valt veel te vertelen over het front in Arragon. Dat lukt niet in een beperkt verhaal. Wat ik wel kan vertellen is dat ik vanmiddag door het bos liep op een heuvel ('Fille Morte' genoemd, geen idee waarom). Het hele bos vertoont nog de sporen van la Grande Guerre: de bodem zit vol mortiergaten, er liggen ijzeren balken en prikkeldraad weg te roesten en overal vind je restanten van loopgraven en bunkers. In een van de tunnels, der Kaiser Tunnel, was indertijd zelfs een operatiekamer ingericht! Jammer genoeg was deze tunnel gesloten vanwege restauratiewerkzaamheden 'met het oog op de 100-jarige herdenking in 2014.' Tsja...
De meest bijzondere bunker vond ik 'l'Abri du Kronprinz'. Ik vermoed dat dit het optrekje-te-velde was van de Beierse kroonprins Ruprecht. Er zijn hier meer dan 200.000 jongens en mannen gesneuveld op een paar weken tijd, maar de bunker van de kroonprins was voorzien van alle gemakken. Zo was er een haardvuur en een inkeping in de muur waar de (katholieke) prins ruimte had voor een Mariabeeld. Maar wat me het meest verblufte, was dat zowel de muren als het plafond keurig gestuukt waren. Compleet met een sierrand...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten